Tryb podstawowy udzielenia zamówienia publicznego to jedna z najciekawszych nowości proceduralnych, którą przynosi nam nowa ustawa Prawo zamówień publicznych. Czym jest? Kiedy znajdzie zastosowanie? Jak przebiega? Poznaj odpowiedzi na najczęściej zadawane w tym zakresie pytania!
Czym jest tryb podstawowy udzielenia zamówienia publicznego?
Tryb podstawowy to jedna z procedur przewidziana dla udzielania zamówień klasycznych o wartości poniżej tzw. progów unijnych (często określanych jako „zamówienia krajowe”, „małe zamówienia”).
Biorąc pod uwagę specyficzne warunki dla wszczęcia pozostałych trybów (partnerstwo innowacyjne, negocjacje bez ogłoszenia, zamówienie z wolnej ręki), tryb podstawowy będzie zdecydowanie najczęściej wykorzystywanym trybem w kontraktowaniu zamówień krajowych.
Czy procedura w trybie podstawowym zawsze przebiega w podobny sposób?
NIE. Tryb podstawowy nie ma jednego uniwersalnego przebiegu. Może wystąpić w trzech wariantach:
WARIANT I – quasi-przetarg, bez możliwości negocjacji.
WARIANT II – przewidujący możliwość negocjacji.
WARIANT III – przewidujący konieczność negocjacji.
Czy powyższe oznacza, że w zamówieniach krajowych nie będzie już przetargów?
TAK! Za klasycznymi przetargami krajowymi wielu specjalistów ds. zamówień publicznych będzie na pewno tęsknić:) Tyle tylko, że chyba niesłusznie, ponieważ wariant I trybu podstawowego nie zawiera w sobie żadnych istotnych różnic w porównaniu z dzisiejszym przetargiem. Zmienia się zatem nomenklatura ustawowa, ale możliwości, jakie daje najpopularniejszy dziś przetarg nadal w nowym PZP zostają.
Jak wszczyna się postępowanie w trybie podstawowym?
Poprzez publikację ogłoszenia w Biuletynie Zamówień Publicznych.
Jak zamawiający zagwarantować ma sobie prawo negocjacji ofert (wariant II)? Czy będzie mógł nie skorzystać z tej opcji?
Możliwość negocjacji przewidziana musi zostać w dokumentacji postępowania. Zamawiający nie będzie jednak w żadnej mierze zobowiązany do tego, by z niej skorzystać. Może, ale nie musi podjąć takiej decyzji. Ustawodawca nie narzuca mu też w tym zakresie żadnych nakazów/zakazów.
Przykładowo – zamawiający najpewniej będą ochoczo korzystali z możliwości negocjacji w przypadku, gdy złożone oferty nie będą mieścić się w budżecie zamawiającego przeznaczonym na dane zamówienie.
Jeśli zamawiający nie skorzysta z opcji negocjacji, postępowanie przebiega tak, jak gdyby od początku prowadzone było w wariancie I.
Czy wykonawca musi przystąpić do negocjacji w wariancie II trybu podstawowego?
Nie, nie jest to jego obowiązek. Brak otwarcia na negocjacje ze strony wykonawcy nie skutkuje też dla niego niczym negatywnym w obszarze formalnym postępowania. Wykonawca ma prawo po prostu podtrzymać pierwotnie złożoną ofertę czyniąc wartości w niej wyrażone jednocześnie ostatecznymi.
Oczywiście, w takich okolicznościach wykonawca ponosi ryzyko biznesowe porażki w sytuacji, gdy wskutek negocjacji konkurencja przedstawi zamawiającemu korzystniejsze warunki współpracy.
Co może podlegać negocjacjom w wariancie II trybu podstawowego?
Negocjacje w wariancie II trybu podstawowego dotyczą wyłącznie tych elementów treści ofert, które podlegają ocenie w ramach kryteriów oceny ofert. Czyli będą to najczęściej: cena, koszt, okres gwarancji, termin realizacji zamówienia, warunki płatności, etc.
Negocjacjom z pewnością nie może podlegać sama koncepcja realizacji zamówienia. Ustawodawca kładzie tu wyraźny nacisk na konkretne wartości oferty, nie zaś na kształt współpracy z wykonawcą. W praktyce zatem, negocjacje w wariancie II trybu podstawowego zmierzają do zaktualizowania oferty (w postaci oferty dodatkowej). Oferta dodatkowa nie może przewidywać wartości mniej korzystnych niż wskazane w ofercie pierwotnej.
Kiedy warto uruchomić wariant III trybu podstawowego (konieczne negocjacje)?
Wariant III trybu podstawowego zamawiający powinien rozważać zawsze wtedy gdy albo nie wie dokładnie co chce zakupić, albo na jakich warunkach powinien dokonać zakupu. Mówiąc krótko: wtedy, gdy bez wsparcia ze strony wykonawców trudno mu rozstrzygnąć wszelkie szczegóły zamówienia. Potrzebuje wówczas poznać różne warianty, koncepcje, rozwiązania dostępne na rynku i wybrać te, które w jego ocenie okażą się najbardziej efektywne. Zrobi to właśnie podczas negocjacji.
Warto zauważyć, że wariant III z swoich podstawowych założeniach może przypominać znany już od dawna ustawie dialog konkurencyjny. Jeśli dostrzeżesz tę analogię, na pewno od razu zrozumiesz na jakie okoliczności wymyślono tryb podstawowy w wariancie III.
Co może podlegać negocjacjom w wariancie III trybu podstawowego?
Negocjacje w wariancie III różnią się zasadniczo od tych z wariantu II trybu podstawowego. Mają one zdecydowanie szerszy zakres. Strony rozmawiać mogą o wielu aspektach zamówienia, nie tylko o wartościach wskazanych w ofertach wstępnych. Jak mówi ustawa, negocjacje „mogą dotyczyć warunków zamówienia, w celu podniesienia jego efektywności”. Dyskutowane są tu zatem nie tyle wartości ofertowe, co szczegóły przedmiotu zamówienia i warunków jego realizacji.
Z jakimi podstawowymi dokumentami spotkamy się w poszczególnych wariantach trybu podstawowego?
W wariantach I i II trybu podstawowego najważniejszym dokumentem sporządzanym przez zamawiających będzie specyfikacja warunków zamówienia (SWZ).
W wariancie III będzie nieco inaczej. Tu z założenia zamawiający wie jeszcze zbyt mało, by opracować SWZ zgodnie z wymogami ustawy. Tworzy zatem na początku dokument o bardziej ogólnym charakterze, czyli opis potrzeb i wymagań (OPiW). Dopiero gdy w toku negocjacji zamawiający uszczegółowi warunki współpracy z podmiotami z którymi negocjował, tworzy SWZ. W odpowiedzi na niego wykonawcy składać będą oferty ostateczne.
Czy jest możliwość ograniczenia liczby wykonawców z którym zamawiający będzie negocjował? Jeśli tak, to w jaki sposób?
Oczywiście, jest taka możliwość. By uprościć ten etap, ustawodawca zdecydował jednak, że zamawiający nie będą wykorzystywać w tym celu popularnych kryteriów selekcji. O zakwalifikowaniu się do negocjacji decydować będą bowiem oferty. Zamawiający wskazuje, w ogłoszeniu o zamówieniu oraz odpowiednio w SWZ albo w opisie potrzeb i wymagań, kryteria oceny ofert, które zamierza stosować w celu ograniczenia liczby wykonawców zapraszanych do negocjacji ofert, oraz podaje maksymalną liczbę wykonawców, których zaprosi do negocjacji ofert.
UWAGA: zamawiający może ograniczyć liczbę wykonawców, których zaprosi do negocjacji ofert, o ile liczba ta jest wystarczająca, aby zapewnić konkurencję i nie jest mniejsza niż 3.
Jak przebiegają negocjacje? Jak można się w ich toku komunikować?
Choć nowa ustawa Prawo zamówień publicznych daje prymat środkom komunikacji elektronicznej, to w zakresie negocjacji zezwala także na komunikację ustną. Decydujący głos w wyborze sposobu, terminu i miejsca negocjacji ma oczywiście zamawiający. Musi to wskazać w dokumentach zamówienia.
W ilu turach odbywają się negocjacje? Jak długo trwają?
Nie ma tu uniwersalnej reguły. Zamawiający może przewidzieć jedną, ale i kilka tur negocjacyjnych. Zapewne więcej będzie ich w wariancie III trybu podstawowego, mniej zaś w wariancie II. Decydować będzie w tym zakresie z pewnością specyfika danego zamówienia, jego złożoność, poziom przygotowania zamawiającego, sprawność negocjacyjna stron.
Czy wykonawcy uczestniczący w negocjacjach mogą poznać treść ofert konkurencji?
W wariancie II trybu podstawowego zamawiający udostępnia oferty wraz z załącznikami złożone w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu niezwłocznie po otwarciu tych ofert, nie później jednak niż w terminie 3 dni od dnia ich otwarcia. Z kolei w wariancie III trybu podstawowego Zamawiający udostępnia te oferty wraz z załącznikami od dnia otwarcia ofert ostatecznych.
Czy negocjacje są poufne?
Tak, zamawiający nie powinien ujawniać ich szczegółów. Zresztą, i na wykonawcach ciąży zobowiązanie do zachowania pewnych kwestii w poufności. Jak mówi ustawa: Żadna ze stron nie może, bez zgody drugiej strony, ujawniać informacji technicznych i handlowych związanych z negocjacjami. Zgoda jest udzielana w odniesieniu do konkretnych informacji i przed ich ujawnieniem.
___________
Powyższe pytania i odpowiedzi z pewnością nie wyczerpują całości tematu trybu podstawowego, ale na pewno okażą się pomocne dla osób próbujących zrozumieć sedno nowych regulacji związanych z zamówieniami krajowymi.
Jak to w świecie prawniczym bywa, przysłowiowy diabeł tkwi w szczegółach, więc zarówno uruchomienie po raz pierwszy trybu podstawowego, jak i przystąpienie do takiej procedury powinno zostać poprzedzone uważną lekturą art. 275 i nast. nowego PZP. Co istotne, przepisy te mogą też podlegać drobnym korektom legislacyjnym – warto więc trzymać rękę na pulsie!
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }